Nội dung chính
Nguyên nhân gây mất thính lực là gì?
Hầu hết trẻ em bị mất thính lực có bố, mẹ hoặc người thân trong gia đình có thính lực, bình thường. Trẻ sơ sinh có thể bị mất thính lực bởi các nguyên nhân không do di truyền, bao gồm:
- Bị truyền nhiễm bệnh từ người mẹ trong thời kỳ mang thai, chẳng hạn như bệnh rubella
- Cân nặng khi mới sinh thấp hoặc bị vàng da nghiêm trọng
- Thiếu oxy trong lúc sinh (ngạt khi sinh)
- Lạm dụng thuốc trong thời kỳ mang thai
Trẻ cũng có thể bị mất thính lực tại một giai đoạn phát triển sau này do:
- Chấn thương tai hoặc đầu
- Tiếp xúc lâu dài với tiếng ồn lớn
- Viêm tai giữa dẫn tới chảy mủ ở vùng tai này
- Bệnh truyền nhiễm (ví dụ: viêm màng não, sởi, thủy đậu và viêm não)
- Sử dụng thuốc (ví dụ: những người sử dụng thuốc điều trị ung thư và bệnh truyền nhiễm)
Cũng có những trường hợp ta không thể xác định được (các) nguyên nhân gây mất thính lực.
Các kiểu mất thính lực
Tai bao gồm vùng tai ngoài, vùng tai giữa và vùng tai trong, kèm theo đó là một dây thần kinh thính giác kết nối vùng tai trong với não bộ.
Mất thính lực xảy ra khi tai bị nghẹt, tắc và âm thanh không thể đi vào vùng tai trong. tai là một bộ phận tương đối phức tap, một chấn thương tới một phần hoặc toàn bộ tai cũng gây ra tình trạng mất thính lực. Mất thính lực thần kinh giác quan xảy ra khi dây thần kinh thính giác, vùng thính giác hoặc vùng tai trong của não bộ bị tổn thương. Sự kết hợp của hai kiểu mất thính lực trên được gọi là mất thính lực hỗn hợp. Mất thính giác được chia ra thành nhiều mức độ từ nhẹ đến nặng như sau:
- Mất thính giác mức độ nhẹ: không nghe rõ được khi xung quanh có nhiều tiếng ồn nhưng có thể nghe rõ các cuộc hội thoại bình thường trong môi trường yên tĩnh
- Mất thính giác mức độ trung bình: Chỉ có thể nghe được những âm thanh ở gần
- Mất thính giác mức độ nặng: nếu không có máy trợ thính hỗ trợ sẽ không nghe, hiểu và giao tiếp bình thường.
- Mất thính giác mức độ sâu: gần như điếc hoặc điếc hoàn toàn
Làm sao để biết được có bị mất thính lực hay không?
Các chương trình kiểm tra thính giác chung sẽ giúp phát hiện sớm tình trạng này ở trẻ sơ sinh. Trong các chương trình này, các chuyên gia hoặc bác sĩ sẽ ghé thăm bạn tại buồng hậu sản để thực hiện các bài kiểm tra nhanh. Những trẻ không vượt qua các bài kiểm tra này sẽ cần phải được kiểm tra chi tiết để xác nhận chính xác hơn. Với những trẻ đã được xác nhận là mất thính lực, cần can thiệp sớm, kịp thời, đó cũng là chìa khóa giúp phòng ngừa tình trạng phát triển chậm ngôn ngữ và lời nói. Nhưng cũng có một số trường hợp có những trẻ vượt qua bài kiểm tra này, nhưng sau đó vẫn bị mất thính lực, nên phụ huynh cần cảnh giác các dấu hiệu sau:
- Không phản ứng hoặc biểu hiện phù hợp với âm thanh giọng nói của mọi người xung quanh
- Trẻ không bị giật mình bởi những tiếng động lớn như tiếng sập cửa hoặc tiếng sấm
- Không hoàn thiện những âm thanh mà trẻ tự tạo và không phát ra những tiếng bập bẹ đúng theo lứa tuổi
Trong cột mốc liên quan tới sự phát triển thính lực, ngôn ngữ và lời nói và là một điều đáng lo ngại.
- Khi được 3 tháng, trẻ có thể nghe được quay đầu lại và mỉm cười khi bạn nói chuyện với trẻ
- Khi được 6 tháng, trẻ sẽ thích chơi những đồ chơi phát ra âm thanh hoặc có thể lặp đi lặp lại những âm thanh tự phát
- Từ 6 – 12 tháng, trẻ biết bập bẹ những từ đầu tiên
- Từ 15 – 18 tháng, trẻ có thể nói những từ đơn, câu đơn giản và hiểu được một số chỉ dẫn đơn giản
Nếu trẻ không mai bị nhiễm trùng tai, một căn bệnh có thể dẫn đến mất thính lực, trẻ có thể biểu hiện một số triệu chứng như sau:
- Sốt liên tục dai dẳng
- Giật mạnh hoặc kéo hoặc một bên tai hoặc cả hai tai
- Lúc nào cũng có vẻ chán chường mệt mỏi
- Thiếu năng lượng
Khám bệnh mất thính lực
Nếu bạn nghi ngờ trẻ bị mất thính lực, cần đưa trẻ tới gặp bác sĩ để được khám bệnh càng sớm càng tốt. Trong những năm đầu đóng vai trò quan trọng đối với cuộc đời trẻ, sự phát triển diễn ra rất nhanh và chỉ cần một vài tháng chậm trễ thôi cũng có thể gây ra ảnh hưởng nghiêm trọng đối với khả năng giao tiếp sau này của các em.
Bác sĩ sẽ tiến hành một loạt phương pháp để kiểm tra và đánh giá khả năng nghe của trẻ. Việc soi khám tai sẽ giúp họ kiểm tra tình trạng viêm do nhiễm trùng hoặc có ráy tai quá nhiều. Các biện pháp kiểm tra lâm sàng bao gồm kiểm tra phản ứng âm thanh giọng nói với nhiều cường độ khác nhau.
Bác sĩ cũng có thể kiểm tra phản ứng của trẻ với âm thanh phát ra từ âm thoa. Nếu được chỉ định, bác sĩ thính học có thể kiểm tra thính lực kỹ hơn với tai nghe. Những trẻ nhỏ gặp khó khăn trong việc hiểu và làm theo các chỉ dẫn có thể cần phải kiểm tra thính lực khách quan dưới tác dụng của thuốc an thần.
Phương án điều trị
Việc điều trị bệnh mất thính lực phải tùy vào mức độ nghiêm trọng và nguyên nhân của bệnh. Nếu nguyên nhân là do trẻ bị ứ dịch hoặc nhiễm trùng ở vùng tai giữa, có thể sử dụng tuốc kháng si để điều trị. Đối với những vùng tai tích tụ quá nhiều ráy tai, trước hết, bác sĩ có thể cần phải làm mềm những mảng ráy cứng bằng dung dịch làm tan ráy hoặc dầu oliu. Sau đó, ráy được lấy ra bằng cách hút chân không hoặc được rửa sạch bằng nước ấm.
Nếu vấn đề phức tạp hơn thế, trẻ cần phải tới gặp bác sĩ chuyên khoa tai mũi họng để có biện pháp giải quyết, trong đó bao gồm:
- Phẫu thuật để làm sạch dịch tai giữa và chữa màng nhĩ bị thủng)
- Các thiết bị trợ thính có thể được đeo cho trẻ từ vài tuần tuổi với các công nghệ tiên tiến để hỗ trợ cho trẻ
- Cấy ốc tai, phương pháp phẫu thuật cấy ghép để kích thích các dây thần kinh thính giác, giúp những trẻ thậm chí bị điếc sâu cũng có thể nghe được
Ngoài việc điều trị y tế, việc phục hồi khả năng nói và khả năng ngôn ngữ cũng là một phương pháp điều trị bổ trợ giúp mang lại kết quả tối ưu.
Phòng ngừa
mất thinghs lực do tiếp xúc với tiếng ồn lớn trong thời gian dài: Khi tiếp xúc với tiếng ồn lớn thì bộ phận tai trong sẽ bị tổn thương nhiều nhất. Ở những người trẻ tuổi, chứng mất thính giác do tiếng ồn từ các hoạt động giải trí đặc biệt có liên quan. Ngày nay, thanh niên trẻ càng ngày càng sử dụng tai nghe để nghe nhac với cường độ âm thanh lớn. Vì vậy, để phòng tránh, hãy sử dụng các thiết bị điện tử ở mức âm lượng an toàn bằng cách cài đặt âm lượng tốt đa để cảnh báo. Tránh các hoạt động khiến trẻ tiếp xúc với tiếng nhạc quá lớn trong thời gian dài mà không có phương pháp bảo vệ tai phù hợp.
Bạn cũng nên đảm bảo rằng trẻ được tiêm đầy đủ mọi loại vắc xin cần thiết và tới gặp bác sĩ thường xuyên để ngăn ngừa ình trạng nhiễm trùng và bệnh tật có thể gây mất thính giác.
Luôn khuyến khích trẻ giao tiếp bằng cách nói chuyện với trẻ, đọc cho trẻ nghe và chơi cùng với trẻ. Vì vậy, nếu có chuyện gì xảy ra với thính lực của trẻ, bạn có thể đưa trẻ tới gặp bác sĩ can thiệp kịp thời.
Tham khảo từ
Borgia, S.A. (01/06/2016). 5 Ways To Help Your Child With Hearing Loss. Truy cập ngày 05/12/2018 từ https://www.webmd.com/children/guide/child-hearing-loss#2
Deafness and Hearing Loss. (15/03/2018) Truy cập ngày 05/12/2018 từ http://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/deafness-and-hearing-loss
Grayson Mathis, C.E. (n.d.) Treating Childhood Hearing Loss. Truy cập ngày 05/12/2018 từ https://www.webmd.com/baby/features/treating-childhood-hearing-loss#3
Hearing Loss (n.d.). Truy cập ngày 05/12/2018 từ https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/hearing-loss/symptoms-causes/syc-20373072
Help For Parents Of Children With Hearing Loss. (n.d.). Truy cập ngày 05/12/2018 từ https://www.webmd.com/parenting/help-for-parents-hearing-impaired-children#1
Isaacson, B. (01/06/2016) Treatments for Hearing Loss. Truy cập ngày 05/12/2018 từ https://www.webmd.com/a-to-z-guides/hearing-loss-treatment-options#2
Ratini, M. (13/12/2017) Hearing Loss. Truy cập ngày 05/12/2018 từ https://www.webmd.com/a-to-z-guides/hearing-loss-causes-symptoms-treatment#1
Wade, W. (n.d.). Does Your Child Have Hearing Loss? Truy cập ngày 05/12/2018 từ https://www.webmd.com/children/features/does-your-child-have-hearing-loss
WHO outlines ways to prevent and mitigate childhood hearing loss. (01/03/2016). Truy cập ngày 05/12/2018 từ http://www.who.int/news-room/detail/01-03-2016-who-outlines-ways-to-prevent-and-mitigate-childhood-hearing-loss
